Ganga Nahaan [Gaṅgā Nahān] is een benaming die vooral in Nederland en Suriname wordt gebruikt. In India wordt meestal gesproken van Kaartika Purnima [Kārtika Pūrṇimā]. Het is de dag dat Matsya is verschenen.
Tithi
Kaartika shukla purnima [śukla]
Achtergrond
Het verhaal van Matsya beschrijft een nieuwe start, nieuw leven of schone lei. De zuivere kennis wordt verlost uit de handen van het kwaad en een enorme vloed zuivert de gehele wereld om plaats te maken voor een vruchtbare bodem, zodat alles weer tot groei en bloei kan komen. Daarom nemen veel Hindoes op deze dagele Hindoes een bad in de Ganga. Ganga-water reinigt zowel lichaam als geest en met dit bad begint men als het ware met een schone lei en dus ook een zuivere leefwijze. Verhaal Matsya: Vishnu’s 10 avataara’s: Matsya
Ganga Nahaan betekent niet alleen dat we onze zonden wegwassen en onszelf reinigen (zoals het vaak wordt gebracht) maar gaat ook vooral om het bewustzijnsprincipe: bewust zijn van de wereld om ons heen, onze medewezens, onszelf, onze handelingen… We wassen niet alleen het ‘vuil’ weg maar reflecteren ook op ons leven om een reinere toekomst tegemoet te gaan, rein in zowel lichaam als geest. Wat hebben we er immers aan als we ‘onze zonden wegwassen’ met Ganga-water en vervolgens gewoon weer een persoon kwetsen met ons handelen? Wat hebben we eraan als we in Ganga-water wassen en vervolgens alsnog negatieve emoties als haat, hebzucht, jaloezie en wraak koesteren? Ganga leert ons het negatieve los te laten en het zuivere te omhelzen.
Rituelen
Op de dag van Ganga Nahaan staan reinigingsrituelen centraal. Dit kan zijn door een fysiek bad in de Ganga of een andere rivier waarin we ons op Ganga mediteren. We kunnen ook zuiverende rituelen verrichten of een zuivere basis leggen voor ons verdere leven, bijvoorbeeld door de beslissing te nemen om voortaan bewust(er) te leven. Veel mensen vasten. Vasten is een manier om onthechting en onthouding te beoefenen. We passen ons eetpatroon tijdelijk aan door ons te beperken tot voedsel dat reiner is en dus een gunstigere werking heeft op onze geest. Sommige mensen beperken zich zelfs tot puur water en fruit of eten zelfs helemaal niets.
In de meeste mandirs wordt Ganga Nahaan niet gevierd.